Psalm 1 | Welke weg ga jij?

Bijbellezen

Psalm 1:1-6

Zingen

• Psalm 1:1-4
• Psalm 119:15 & 17

Startopdracht

Doel: Wissel van gedachten over hoe deze twee verschillende wegen eruit zien. 
Nodig: Schilderij of print van de 'De brede en de smalle weg'.
Bekijk het schilderij van de brede en de smalle weg. Wat valt je op?

Na deze avond...

1. weet je dat Psalm 1, in lijn met de gehele Bijbel, twee wegen verkondigt.
2. besef je dat jij op één van beide wegen wandelt.
3. kun je omschrijven hoe het leven op die beide wegen eruit ziet.

Kerntekst

‘Want de Heere kent de weg der rechtvaardigen, maar de weg der goddelozen zal vergaan’ (Psalm 1:6) 

Uitleg | Psalm 1 als wegwijzer

De eerste psalm is ons gegeven als een wegwijzer, zoals je die kunt vinden op een kruising. De ene kant op lees ik: ‘Weg van de goddelozen’. De tegenovergestelde richting wijst iets anders aan: ‘Weg van de rechtvaardigen’. Op de ene gaat een zondaar en spotter, op de andere een mens die zich dag en nacht bezig houdt met Gods Woord. Wel een radicale tegenstelling! Vaak zien jij en ik het niet zo zwart-wit. We zoeken naar een weg die er zo'n beetje tussenin loopt. Niet zo heel slecht, maar ook niet helemaal volmaakt, iedereen doet tenslotte wel eens wat verkeerd? 
Het voorhouden van de twee wegen kom je door heel de Bijbel tegen. In het Oude Testament bijvoorbeeld bij Elia op de Karmel (1 Koningen 18:22). In het Nieuwe Testament als de Heere Jezus onderwijs geeft over de brede en de smalle weg (Mattheüs 7:13-14).
In deze psalm zet een onbekende dichter ons op scherp. Hij daagt je uit om vanuit Gods perspectief naar je leven te kijken. Jouw levensweg kan slechts één van de twee richtingen hebben: óf dichter naar God toe óf verder van Hem af dan je al bent. 

Gespreksvragen | Luisteren voor het spreken

Psalm 1 is een aanmoediging om bezig te zijn met Gods wet, Zijn woord. Hij gaat vooraf aan heel veel andere psalmen die vaak iets laten zien van het spreken tot God, het gebed. Hieruit zou je kunnen afleiden dat voordat we tot de Heere spreken, het goed is om eerst naar Hem te luisteren.

1. Wat vind je van die gedachte?
2. Op welke manier geef jij daar invulling aan in je stille tijd?

Gespreksvragen | Twee wegen

In een toespraak die Mozes houdt tegen het volk vinden we de twee wegen van deze Psalm ook terug. Lees Deuteronomium 30:11-20.

1. Wat valt je op in dit gedeelte in vergelijking met Psalm 1?
2. Wat leer je uit dit gedeelte over de keuze die wij moeten maken?

Uitleg | De weg van de rechtvaardige

De psalm begint met het woord 'Welgelukzalig'. Wil je erachter komen hoe je echt gelukkig kunt zijn op deze aarde? Neem de woorden van deze dichter tot je en overdenk ze in je hart. Volmaakt gelukkig ben je, wanneer je de volgende drie dingen niet doet:

- niet wandelen in de raad van de goddelozen,
- niet staan op de weg van de zondaren,
- niet zitten in het gestoelte van de spotters.

Let erop dat in deze drie omschrijvingen een opbouw te vinden is. De zonde gaat van kwaad tot erger. Het begint met kennis te nemen van bepaalde ideeën. Er ontstaat een aantrekkingskracht en langzamerhand ga je meelopen in het verkeerde spoor. Voor je het weet, zit je aan tafel bij hen die zonder God zijn en de spot drijven met alles wat van God is.

Weet je wat een veel beter gezelschap is? Het Woord van de Heere. In de grondtaal vinden we voor het woord 'wet' het bekende woord 'thora'. Toen werden daarmee de eerste vijf boeken van Mozes bedoeld. Maar hoeveel meer heb jij ontvangen in de hele Bijbel! Gaan Gods woorden met jou mee op je levensweg? Sta je ermee op en ga je ermee naar bed? Welgelukzalig is de man wiens lust is in des Heeren wet. Als daar je verlangen naar uitgaat, is je leven zoals een vruchtbare boom. Voor groei afhankelijk van stromen van levend water, geschonken door de Heilige Geest. Alles wat je doet zal welgelukken. Niet omdat jij die goede werken doet (vruchten draagt), maar vanwege Gods trouw. Dit vinden we terug in de verbondsnaam HEERE (vers 2). Roep Hem aan in die Naam! Hij wil ook jouw leven maken als een boom die vrucht geeft op zijn tijd, zonder dat het blad verwelkt.

Stelling

'Al wat hij doet, zal welgelukken' betekent dat de weg van de rechtvaardige geen tegenspoed kent.

Uitleg | De weg van de goddeloze

Halverwege de psalm vinden we een duidelijk tegenstelling: alzo niet. De weg van de goddeloze kent een heel ander verloop. Het is een weg zonder vrucht en eindigend in het verderf. De dichter vergelijkt de goddeloze met kaf. De boer komt op de dorsvloer om het koren te verzamelen. Met de wan gooit hij het koren omhoog, waardoor het kaf van het koren wordt gescheiden en wegwaait op de wind. Het kaf heeft geen doel, het is nutteloos. Als jouw leven is als dat van een goddeloze, heb je niets om jezelf staande te houden in de dag van het oordeel. 

Misschien red je het nu nog aardig zonder God. Je leven verloopt tot nu toe voorspoedig. Je hebt de touwtjes graag zelf in handen en stippelt je eigen weg uit. Dan roept de dichter van Psalm 1 je op om stil te staan bij het einde van je weg. Is dat niet wat zwaarmoedig als je nog een heel leven voor je hebt? Weet jij dan wanneer het einde van jouw levensweg komt? Doe zoals Asaf deed in Psalm 73. Toen hij in verwarring was over de voorspoed van de goddelozen en de aanvechtingen van de rechtvaardigen, ging hij in Gods heiligdommen. Al onderzoekend in Gods Woord en luisterend naar de verkondiging daarvan, zag hij het einde van de goddelozen. Hij ontdekte dat zij zullen vergaan, maar dat wie God tot zijn deel heeft in heerlijkheid zal worden opgenomen. 

Wanneer je door Gods genade op Zijn weg mag gaan, blijft ook de waarschuwing van Psalm 1 nodig. Hoe gemakkelijk dwaal je af op een zijspoor. Denk maar aan het leven van David. Het bleef zijn gebed 'HEERE, maak mij Uw wegen bekend, leer mij Uw paden'. 

Gespreksvragen | Psalm 73

Uit Psalm 73 kunnen we veel leren hoe het leven van de goddeloze en van de rechtvaardige eruitziet. 

1. Lees vers 3-13. Noem in je eigen woorden kenmerken van het leven van de goddeloze. 
2. Lees vers 21-28. Noem in je eigen woorden kenmerken van het leven van de rechtvaardige. 
3. Hoe weet je op welke levensweg je zelf gaat?

Uitleg | Het einde

De dichter van deze Psalm wil jou opwekken om de weg van God te gaan door je in je dagelijks leven met ijver en liefde toe te leggen op Zijn woord. Het overdenken van de Bijbel maakt je leven mooi en vruchtbaar zoals een groene boom. Zo'n leven is niet leeg en zinloos, zoals kaf wat wegwaait op de wind. Dan pas ben je welgelukzalig, zoals deze psalm begon. De psalm eindigt op een heel andere toon. Het leven van de goddeloze zal vergaan. Wie zonder God geleefd heeft, zal ook zonder Hem de dood in gaan. Hoe lang hink jij al op twee gedachten? Kiest dan heden wie je dienen zult!

Gespreksvragen | Het levenseinde

Een krantenartikel gaat over het levenseinde van jongeren. Een aantal citaten hieruit. 

Denken jullie na over de eindigheid van het leven?
Henrik: ‘Het is niet iets waar je iedere dag bij stilstaat. Maar als mensen in je omgeving plotseling sterven, komt het binnen, zeker als het een jongere is.' 
Nimrod herkent dat. ‘Soms word je ook aan het denken gezet door een Bijbeltekst’, vult hij aan. ‘Of door een preek over een tekst zoals: ‘Leer ons onze dagen tellen’. Het valt me altijd op dat oudere mensen zeggen dat het leven voorbijgevlogen is. Dan is het wel dom als je als jongere denkt dat het zo’n vaart niet loopt.’
‘De dood is de overgang naar het volmaakte leven met God, weet Nimrod. ‘Als je het zo bekijkt is de dood iets om naar uit te zien. Maar als ik eerlijk ben, dan ben ik er soms bang voor. Dan twijfel ik. Wat hij op die momenten doet? God is altijd méér genadig en goed dan ik me kan voorstellen. Daar klamp ik me dan aan vast.’

1. Wat herken jij hiervan of juist niet?
2. Wanneer dacht jij voor het laatste na over het einde van je leven?
3. Wat doet dat met je?

Slotopdracht

Maak met elkaar een nieuwe versie van ‘De brede en de smalle weg’. Gebruik hierbij beelden vanuit onze tijd die passen bij de twee verschillende wegen.