Bijbelgedeelte

Lees met elkaar: Mattheüs 5:1-12

Zingen

Zing met elkaar enkele van deze psalmen of liederen:  

Psalm 16:3, 6, en Psalm 84:3, en Psalm 106:2, 3 en 26.

Liederen: Bron van zaligheden (Gele zangbundel lied 21) en Zoekt eerst het Koninkrijk van God (Gele zangbundel lied 215) 

Startopdracht

Doel: bedenk wat geluk is?
Nodig: post-its, pennen, 3 grote vellen papier.
Instructie: Geef iedere deelnemer 3 post-its. Schrijf ieder voor zich 3 woorden op waar je aan denkt bij de vraag ‘wat is geluk?’.  Plak de post-its op 2 vellen papier. Op de ene vel papier plak je de post-its die gaan over iets hebben of doen. Op het tweede vel papier plakje antwoorden die een levenshouding beschrijven. Bespreek welke dingen voor geluk zorgen volgens de groep. Het derde vel papier is voor de slotopdracht aan het einde van deze Bijbelstudie

Na deze avond...

Weet je: waarom de Heere Jezus de Bergrede heeft verteld.
Besef je: dat de zaligsprekingen een spiegel zijn, om je eigen leven naast te leggen.
Kun je: van deze zaligsprekingen en eigen tekening/schilderij maken, zie een voorbeeld (https://quiltkapel.nl/de-zaligsprekingen/).

Kerntekst

Mattheüs 5:7: 'Zalig zijn de barmhartigen; want hun zal barmhartigheid geschieden.' 

De bergrede

De Bergrede is de naam van de eerste opschreven preek van de Heere Jezus. Het heeft zijn naam gekregen omdat de Heere Jezus het uitsprak op een berg. In vers 1 van hoofdstuk 5 staat, “en Jezus de schare ziende, is geklommen op een berg;…” Het eindigt in hoofdstuk 8:1 waar staat dat de Heere Jezus van de berg afklom. De Bergrede wordt wel de Grondwet van het Koninkrijk van God genoemd. Om te begrijpen wat de bedoeling van deze preek is, kijken we eerst naar de situatie waarin de Bergrede is gehouden.

De Joden leefden met een sterke verwachting van de beloofde Messias. Zij verwachtten dat er een rijk zou komen van materiële voorspoed en vrede als de Messias kwam. Johannes de Doper kondigde de komst van het rijk aan. Hij riep op tot bekering. Hij wees de Heere Jezus aan als het Lam van God, dat de zonde van de wereld weg zou nemen.

Stel je het je eens voor. Terwijl de Heere Jezus zit op een rotsblok op een berg, zitten Zijn discipelen om Hem heen. Er zijn veel mensen achter Hem aan gelopen, en luisteren op een afstandje naar wat Jezus vertelt. Afgelopen tijd heeft de Heere Jezus in synagogen in Galilea gepreekt over het Koninkrijk der hemelen. Ook genas Hij veel zieken van het volk. In het begin van Jezus optreden onderwijst Hij zijn discipelen.

Wat wilde Jezus zijn discipelen en de mensen eromheen leren? Hij onderwijst over het Koninkrijk, over wie daarbij horen, en op welke manier die mensen leven. Daar gaat de Bergrede over. De Bergrede is niet een nieuwe wet, zoals de wetten van Mozes in het Oude Testament. Als je de Bergrede leest als een wet, wordt die koud en onmogelijk. Het gaat om het volgen van de Heere Jezus in Wie Hij is. Hem vertrouwen in Zijn leven en sterven.

Wat Hij zegt, dat is Hij Zelf. En zij die in Hem geloven en Hem willen volgen, wil Hij naar Zijn beeld vormen.

Gespreksvragen

1. Wat voor koninkrijk verwachtten de Joden? Zoek met elkaar 2 of 3 teksten op uit het Oude Testament die hierover spreken.
2. Waar staat de bergrede (deels) nog meer beschreven in de evangeliën? Kijk bij de verwijzingen die in de Bijbel bij de tekst staan. Zoek het gedeelte op en lees met elkaar een paar verzen die overeenkomen met het deel van de zaligsprekingen.

De zaligsprekingen

De zaligsprekingen zijn als een kleurenpalet van een schilder. Alle kleuren worden gebruikt en samen maken ze een prachtig schilderij. De 8 verschillende zaligsprekingen laten zien welke eigenschappen een christen heeft. Of hoe een christen wordt gevormd naar het beeld van de Heere Jezus. Wat de Heere Jezus zegt, dat is Hij zelf.

De zaligsprekingen lijken de omgekeerde wereld. Gelukkig ben je als je arm van geest bent, als je treurt, zachtmoedig bent of verlangt naar gerechtigheid. Zegt de wereld niet iets anders? Gelukkig ben je als je zelfverzekerd bent, je blij en vrolijk bent, voor jezelf opkomt en staat voor je eigen rechten. Trekt het Koninkrijk van God je als je dit leest? Verlang je er dan naar om de Heere te volgen?

Laten we kijken naar de beloften die erbij horen. De Heere Jezus geeft bij de eerste vier zaligsprekingen de belofte van het Koninkrijk der hemelen, van troost, van het beërven van de aarde en van de vervulling van je verlangens.

Gespreksvragen

1. Lees met elkaar de zaligsprekingen (vers 3–12). Maak op een vel papier 2 kolommen. Schrijf boven de eerste kolom ‘zalig ben je als’, en boven de tweede kolom ‘belofte’. Vul de kolommen in voor de zaligsprekingen.​
2. Over de zaligsprekingen wordt wel gezegd dat het de omgekeerde wereld is. Waarom zou dat gezegd worden?
3. Welke zaligsprekingen vinden jullie moeilijk, bespreek deze met elkaar. Wat vind je moeilijk? Waarom zou de Heere Jezus het toch genoemd hebben?
4. Wat leer je over de Heere Jezus, wie Hij zelf was?

Zalig zijn de barmhartigen

Laten we nu wat dieper ingaan op één van de zaligsprekingen. ‘Zalig zijn de barmhartigen, hun zal barmhartigheid geschieden.’ Barmhartig zijn. Barmhartigheid, is een woord dat vaak in de Bijbel voorkomt. De Heere gebruikt het om Zijn eigen Naam mee bekend te maken (Ex. 34:6). Maar ook wordt het gebruikt om te beschrijven hoe een kind van God mag leven.

In het dagelijks leven horen we het niet zo snel. In onze taal wordt dit woord amper meer gebruikt. Pas zei iemand tegen mij: ‘Ik bewees mijn buren barmhartigheid.’ Hij sprak over verslaafde mensen die hij dan een maaltijd ging brengen, als ze zelf nog geen eten op hadden. Het raakte me, dat hij zo zijn daden uitsprak. Het wees mij op de Heere Jezus.

Op school en in je opleiding zul je niet zo snel dit horen. Gelukkig ben je als je iemand helpt die alles verprutst. Bij groepsopdrachten, gaat het om de beste resultaten, de fijnste samenwerking en groepsleden die het meest populair zijn. Is het niet vaak streven naar het mooiste, beste? Dan ben je gelukkig, dan hoor je erbij.

Wat is barmhartigheid anders. Als je barmhartigheid bewijst, lijk je misschien wel geluk mis te lopen. Geluk van de wereld. In Lukas 1:78 spreekt Zacharias in zijn lofzang over de barmhartigheid van God, waarin Hij ons mensen opgezocht heeft. Hoe heeft Hij dat gedaan? Door het zenden van een profeet, en meer nog, Zijn Zoon. Door mensen kennis van de zaligheid te geven, in de vergeving van hun zonden. God is de bron van barmhartigheid, omdat Hij aan zondaren barmhartigheid toont. Dan ben je pas gelukkig!

Gespreksvragen

1. Wat betekent barmhartigheid, zie begrippen voor een uitleg.
2. Kan jij een voorbeeld geven van wat barmhartigheid tonen in jouw leven kan zijn?
3. Waar zoek jij je geluk in je leven, door te geven of te ontvangen?
4. Lees de Nederlandse Geloofbelijdenis artikel 14 en 24, wat leer je daaruit over de zaligsprekingen?

Stelling

‘Het maakt gelukkiger om iets geven dan te ontvangen.’

Bidden

Suggesties om voor te bidden vanuit het Bijbelgedeelte of thema:

• Bid met elkaar om een houding die barmhartigheid wil tonen aan anderen.
• Bid om een verandering van je hart, zodat je mag gaan lijken op de Heere Jezus.

Slotopdracht

Neem allemaal nog een post-it. Schrijf daarop wat jij in deze Bijbelstudie geleerd hebt over het geluk waar de Heere Jezus over spreekt. Plak deze op een derde vel papier. Bekijk nu de 3 vellen papier met de post-its over geluk. Bespreek welk verschillen en overeenkomsten jullie zien. Welk geluk blijft het langste bestaan?

Uit de belijdenisgeschriften

HC vraag 114 en 115 - Het onderhouden van de geboden.
https://www.online-bijbel.nl/catechismus/zondag/44/

NGB art. 14 - Het onvermogen van de mens om goed te doen.
https://www.nederlandse-geloofsbelijdenis.nl/artikel-14

NGB art. 24 - Van de heiligmaking van de mens en de goede werken.
https://www.nederlandse-geloofsbelijdenis.nl/artikel-24
 

Begrippen

Je komt in dit gedeelte het woord zalig tegen. Op andere plaatsen wordt er in de Bijbel geschreven over welgelukzalig. Dit zou je ook kunnen vertalen met gelukkig, gezegend of te feliciteren.

Barmhartigheid is een woord dat vaak in de Bijbel wordt genoemd. Het komt van ‘erbarmen’, wat je ook kan vertalen met ontfermen. Barmhartig zijn is dus je ontfermen, met woord en daad over je medemens. Ondersteuning bieden daar waar er behoefte aan is.