Bijbelgedeelte

Lees met elkaar: Mattheüs 6:5-15 en 7:7-12

Zingen

Zing met elkaar enkele van deze psalmen of liederen:  

Psalm 105:3, 6, en Psalm 145:6

Liederen: Heer’, ik kom tot U (Gele zangbundel lied 65) en Onze Vader, Die in de hemelen zijt (Gele zangbundel lied 165) 

Startopdracht

Doel: Kennismaken met het thema
Nodig: Niets
Instructie: Ga uit elkaar in kleine groepjes (max. 4 personen per groepje). Bespreek met elkaar hoe je het gebed vormgeeft in je leven: Wanneer bid je? Waar doe je dat? Zijn er dingen die je lastig vindt als het om het gebed gaat? Heb je in je leven gebedsverhoringen meegemaakt? Heb je bepaalde gewoonten rondom het gebed? Bid je vooral formuliergebeden (zoals het Onze Vader en de gebeden die achter in je Bijbel staan) of bid je met je eigen woorden?

Na deze avond...

Weet je: wat de Heere Jezus in de Bergrede over het gebed leert
Besef je: dat gebeden naar Gods wil altijd verhoord zullen worden
Kun je: bidden aan de hand van Bijbelse richtlijnen

Kerntekst

‘Bidt, en u zal gegeven worden; zoekt en gij zult vinden; klopt, en u zal opengedaan worden.’ (Mattheüs 7: 7)

Bidden: Wie, wat en waar?

Hoe bid jij? En hoe vind je het om te bidden? Misschien gaat het je gemakkelijk af; haast ondoordacht spreek je dagelijks de woorden uit. Of je worstelt juist met bepaalde vragen rondom het gebed en je denkt: het lukt mij niet om me te concentreren. Ik weet niet waarvoor ik moet bidden. Verhoort God mijn gebed wel? In de Bergrede geeft Jezus onderwijs over het gebed. Wat leert de Heere Jezus nu precies? Om daarachter te komen, beantwoorden we de zogenoemde vijf W-vragen: wie, wat, waar, wanneer, waarom. We sluiten af met de hoe-vraag.

Wie
Tot wie bid je? ‘Nogal logisch’, zeg je, ‘tot God’. Mattheüs 6 vers 6 zegt: ‘Maar gij, wanneer gij bidt, ga in uw binnenkamer, en uw deur gesloten hebbende, bid uw Vader, Die in het verborgen is; en uw Vader, Die in het verborgen ziet, zal het u in het openbaar vergelden.’ Tot wie bid je? Als het goed is tot je Vader. Bidden tot God vraagt om een bepaalde relatie. Een Vader-kind-relatie. Geloof je dat God je Vader is geworden door het werk van de Heere Jezus Christus? Alleen dan kun je in kinderlijk vertrouwen tot God bidden (Zondag 46, vraag en antwoord 120). En als je dat nog niet gelooft? Blijf wel bidden! God is je Schepper, dus Hij heeft recht op je. Hij wil dat jij tot Hem bidt. Vraag Hem om het geloof!

Wat
Maar wat bid je dan? Daar is veel over te zeggen. ‘Gij dan, bidt aldus’, leert Jezus in Mattheüs 6:9. Dan volgt het ‘Onze Vader’. De woorden daarvan zijn je bekend. Of zijn ze zo bekend dat je ze gedachteloos uitspreekt? Maar lees het Onze Vader eens en laat tot je doordringen wat er staat. Dit gebed is een volmaakt gebed; Jezus heeft het ons Zelf geleerd.

Als jij zelf een ‘vrij’ gebed, een gebed in eigen woorden, uitspreekt, kun je de ‘richtlijnen’ van het Onze Vader in gedachten nemen. Het begin en het einde van dit gebed zijn op de eer van God gericht. Is dat bij jouw gebed ook het geval? Loof de Heere in je gebed. Als je dat moeilijk vindt, kun je er een Psalm bij pakken waarin God geloofd wordt. De teksten uit de Bijbel zijn dan voorbeelden die je na kunt bidden. Nog iets kenmerkends van het Onze Vader: ‘Uw wil geschiede’. Draag je met jouw gebed een takenlijst aan God voor, of zeg je: ‘Heere, hier gaat mijn verlangen naar uit, maar U weet wat goed voor mij is. Laat Uw wil gebeuren’?

In Mattheüs 6: 7 leert Jezus dat je geen ‘ijdel verhaal van woorden’ hoeft te gebruiken. Je mag tegen de Heere uitspreken wat er in je hart leeft, zonder dat je daar een mooi, opgepoetst verhaal van maakt. Waarom? Omdat de Vader al weet wat er in jouw hart leeft, voordat je dat tot Hem uitspreekt (vers 8).

Waar
Waar bid je? In de ‘binnenkamer’, staat in Mattheüs 6:6. Dit was het kleinste kamertje in huis; een plaats waar niemand je kon zien. Waarom daar? Je bidt daar niet om van ‘de mensen gezien’ te worden. In de tijd van de Heere Jezus waren er mensen die op de hoek van de straat de mooiste gebeden uitspraken. Ze hoopten dat mensen daardoor naar hen opkeken. Jezus wil niet dat je bidt om door de mensen gezien en geprezen te worden. Nee, het gebed is iets intiems, tussen de Vader en jou. Daarnaast: zo’n plek helpt je om te concentreren. Je wordt niet afgeleid. Zoek dus een rustige plaats op om te bidden. Leg je mobiel weg of zet hem op vliegtuigstand. Kijk niet kort voordat je gaat bidden op je smartphone, want je gedachten zullen dan nog zijn bij wat je daar gezien hebt. Lukt het niet om je te concentreren? Wellicht helpt het om even op te schrijven wat er door je hoofd gaat en dat vervolgens weg te leggen. Vraag God om je te helpen met concentreren. Als je bidt voordat je naar bed gaat, doe dat dan niet liggend op bed. Het risico dat je dan in slaap valt is te groot. Er is geen vereiste gebedshouding, maar zorg voor een houding waardoor je alert blijft. Mag je alleen op die plaats bidden? Nee, dat is het mooie van het gebed tot de God: op elk moment en op elke plaats mag je het uitspreken. Maar het is wel goed om dagelijks zo’n plek van rust op te zoeken.

Gespreksvragen

1. Bidden tot God als je Vader: vind je dat moeilijk? Zo ja, waarom?
2. Lees met elkaar het Onze Vader en bespreek welke richtlijnen je hieruit kunt halen voor je persoonlijke gebed.
3. Hoe bid jij? Bespreek met elkaar of je een bepaalde plaats hebt waar je bidt, of je bepaalde gewoonten hebt rondom je gebed, of je met formuliergebeden bidt of juist een vrij gebed uitspreekt.
4. Hoe spreek je God aan in je gebed? Bid je altijd tot de Vader of ook tot de Heere Jezus en de Heilige Geest?

Bidden: wanneer, waarom en hoe?

Wanneer
Wanneer bid je? Een bekende uitspraak zegt dat het gebed de ademhaling van de ziel is. Hoelang kun je zonder adem te halen? Precies: niet lang. Als het goed is, kan jouw ziel ook niet zonder God en leeft er een voortdurend gebed in je hart. Als je door de natuur fietst, looft je ziel God om wat Hij gemaakt heeft. Als je vriend een probleem met je deelt, bid je in je hart voor hem. Als je een goed resultaat voor je tentamen terugkrijgt, spreek je dank richting God uit. Vul maar in. ‘Bidt zonder ophouden’, staat in 1 Thessalonicenzen 5: 17. Als God door het geloof jouw Vader is, als de Heere Jezus jouw Zaligmaker is en als de Heilige Geest in jou woont, is het niet moeilijk voor je om vaak te bidden. Toch?

Naast dit voortdurende gebed, is het ook goed om vaste gebedsmomenten te hebben. Momenten waarop je je werkelijk af kunt zonderen van alles om je heen en je op God kunt richten. Besef: gebedstijd is nooit verloren tijd. Wees trouw, houd je aan je vaste momenten.

Waarom
Waarom bid je? Allereerst bid je om God te eren. In je gebed spreek je goed van de Heere, je looft Hem. ‘Uw Naam worde geheiligd’: als het goed is, is dat de toon van je leven én de toon van je gebed. Maar ook als je bidt om kracht voor een tentamen, om beterschap voor ziekte en om geloof in Jezus Christus, eer je God. Je laat met zo'n gebed namelijk zien dat je het niet in eigen kracht kunt. Je hebt God nodig. Daarnaast: gebed is een gebod van God. ‘Vraagt naar den HEERE en Zijn sterkte, zoekt Zijn aangezicht geduriglijk’ (Ps.105:4). Ook hierin gaat het weer om die Vader-kind-relatie. Een zoontje dat een legotrein van zijn vader wil hebben, kan net zo lang zeuren totdat hij de trein krijgt. Zijn vader weet dan al lang dat zijn zoon een trein wil hebben, maar toch blijft zijn zoontje erom vragen. Dat voortdurende vragen van zijn kind maakt de vader één ding duidelijk: zijn zoon wil echt heel graag die legotrein hebben. Zo legt ook het gebed het verlangen van je hart bloot. Lees Lukas 18:1-8 maar. De weduwe uit dit gedeelte blijft net zolang de rechter lastigvallen, totdat hij haar geeft waar zij om vraagt. De Heere Jezus gebruikt dat als voorbeeld, om duidelijk te maken dat ‘men altijd bidden moet en niet vertragen’ (v.1:b). God wil dat je Hem als Zijn kind voortdurend ‘lastigvalt’. En Hij belooft: ‘Indien gij (aardse vaders), die boos zijt, weet uw kinderen goede gaven te geven, hoeveel te meer zal uw Vader, Die in de hemelen is, goede gaven geven degenen die ze van Hem bidden.’ (Matth. 7:11)

Hoe
Het is niet zo dat je na het doen van deze Bijbelstudie exact weet hoe je moet bidden. Bidden is en blijft iets moeilijks. Gelukkig belooft de Heere dat Hij ons erbij wil helpen: In Romeinen 8: 26 en 27 lees je: ‘En desgelijks komt ook de Geest onze zwakheden mede te hulp; want wij weten niet, wat wij bidden zullen, gelijk het behoort, maar de Geest Zelf bidt voor ons met onuitsprekelijke zuchtingen. En Die de harten doorzoekt, weet, welke de mening des Geestes zij, dewijl Hij naar God voor de heiligen bidt.’

De Heere belooft nog iets als het om het gebed gaat. 'Bid en u zal gegeven worden'. Zal: dat is een belofte! Laat eens tot je doordringen wat dat betekent. Geloof je werkelijk wat de Heere Jezus hier zegt? 'Ja maar', zeg je, 'niet al mijn gebeden worden verhoord.' Dat klopt. De Heere Jezus verbindt er één voorwaarde aan. In het Evangelie van Johannes kun je dat een aantal keer vinden:

• Johannes 14: 13 en14: ‘En zo wat gij begeren zult in Mijn Naam, dat zal Ik doen; opdat de Vader in den Zoon verheerlijkt worde. Zo gij iets begeren zult in Mijn Naam, Ik zal het doen.’
• Johannes 15: 7: ‘Indien gij in Mij blijft, en Mijn woorden in u blijven, zo wat gij wilt, zult gij begeren, en het zal u geschieden.’
• Johannes 16: 23 en 24: ‘En in dien dag zult gij Mij niets vragen. Voorwaar, voorwaar Ik zeg u: Al wat gij den Vader zult bidden in Mijn Naam, dat zal Hij u geven. Tot nog toe hebt gij niet gebeden in Mijn Naam; bidt, en gij zult ontvangen, opdat uw blijdschap vervuld zij.’

Steeds keert het weer terug in deze verzen: bidden in Jezus' Naam. Vaak sluiten we daar ons gebed ook mee af: 'om Jezus wil, amen'. Wat betekent het om te bidden in Jezus' Naam? In Johannes 15 vers 7 wordt dat duidelijk: je moet in Jezus zijn en Zijn woorden moeten in jou zijn. Als dat het geval is, ga je Bijbels bidden. Niet je eigen wil staat voorop, maar Gods wil. En dan belooft de Heere Jezus: als je bidt naar Mijn wil, dan zal Ik het verhoren. Zal: daar kan geen twijfel over bestaan. Bid daarom met een open Bijbel. Wijs in je gebed op de beloften die in de Bijbel staan: 'Heere, U heeft het Zelf gezegd, daar pleit ik op'. Dan mag je met verwachting bidden, met geloof. Verwacht grote (Bijbelse) dingen van God. Hij zal je niet teleurstellen.

Gespreksvragen

• Bespreek met elkaar het onderstaande gedicht. Wat zegt dit over de verhoring van het gebed?

Ik bad om kracht
en U gaf mij zorgen, om mij sterk te maken.
Ik bad om wijsheid
en U gaf mij problemen om te leren oplossen.
Ik bad om welvaart
en U gaf mij verstand en spieren om te werken.
Ik bad om moed
en U gaf mij gevaren om te leren overwinnen.
Ik bad om liefde
en God gaf mij mensen om te helpen.
Ik bad om gunsten
en God gaf mij kansen.
Ik kreeg niets waarvoor ik bad.
U gaf mij alles wat ik nodig had!
God heeft mijn gebed verhoord.

• Bid jij vooral om geestelijke zaken tot God (bekering, vergeving, leven in heiliging)? Of bid je juist alleen om alledaagse zaken (mooi weer, goede cijfers, een leuke dag)? Kun je dat zo blijven doen of moet je daar wat in veranderen?

Stelling

Bij de meeste gebeden die ik uitspreek, geloof ik ten diepste niet dat God die verhoren zal.

Bidden

Suggesties om voor te bidden vanuit het Bijbelgedeelte of thema:

• Bid dat de Heilige Geest in je bidt en dat Hij je leert bidden.

Slotopdracht

Ga uit elkaar in kleine groepjes. Lees wat de Bijbel met Uitleg zegt over het begrip 'geveinsden' (zie hieronder bij 'Begrippen'). In de tijd dat Jezus deze woorden uitsprak, waren er bepaalde godsdienstige gewoonten ontstaan. Sommige mensen spraken hun gebed op de hoek van de straat uit, om zo van andere mensen gezien te worden. Jezus waarschuwt daartegen. In onze tijd zul je dat niet zomaar aantreffen. Wel kunnen er andere zondige gewoonten in ons gebedsleven geslopen zijn of zijn er dingen die ons ervan af houden om te bidden. Denk er eens over na wat dat kan zijn in jouw leven en bespreek dat met elkaar. Wat zou Jezus' reactie zijn en welk onderwijs zou Hij jou geven als het om het gebed gaat? Deel dit met je groepsgenoten.

Uit de belijdenisgeschriften

Zondag 46, vraag en antwoord 120
https://www.online-bijbel.nl/catechismus/zondag/46/

Begrippen

In de Bergrede wordt verschillende keren het woord 'geveinsde' gebruikt. De Bijbel met Uitleg vertelt wat dat betekent:
Een ander woord voor 'geveinsden' is 'hypocrieten'. Dat is een letterlijke weergave van het Griekse woord dat 'toneelspeler' betekent. Wie toneelspeelt is een ander dan hij in werkelijkheid is. Een hypocriet bewijst geen weldadigheid omdat hij andere mensen liefheeft, maar om geëerd te worden. Hij bidt niet zichtbaar en hoorbaar omdat hij God nodig heeft, maar opdat mensen hem prijzen. Jezus veroordeelt deze schijnheiligheid. Het gaat om de eenheid van hart en leven. In Mattheüs 6 vers 2-18 bedoelt Jezus vooral de farizeeën (vgl. vers 2: 'geveinsden in de synagogen en op de straten'). Hij bespreekt drie belangrijke religieuze plichten van deze stroming binnen het jodendom: het geven van aalmoezen (vers 2-4), het bidden (vers 5-15) en het vasten (vers 16-18)'