Bijbelgedeelte

Lees met elkaar: Mattheüs 5:13-16

Zingen

Zing met elkaar enkele van deze psalmen of liederen:  

Psalm 27:1, en Psalm 36:3, en Psalm 68:2, en Lofzang van Simeon, en Lofzang van Zacharias vers 4 en 5.

Van U zijn alle dingen (Gele zangbundel lied 167), Heer, wat wilt Gij dat ik doe (Gele zangbundel lied 73), Neem mijn leven, laat het Heer' (Gele zangbundel lied 133).

Startopdracht

Doel: functie van zout helder krijgen
Nodig: potje keukenzout, paar tomaten (per 8 jv-leden 1 tomaat), roomboter (zonder zout), stokbrood (1 sneetje stokbrood per jv-lid). Eventueel: een spiegel en een kaars
Instructie: Snijd de tomaat in plakjes en halveer de plakjes weer. Je hebt nu voor elk jv-lid twee halve plakjes. Besmeer de stokbroodjes met roomboter en snijd elk plakje weer doormidden. Je hebt nu per jv-lid twee halve stokbroodstukjes. Geef iedereen nu 2 stukjes tomaat en 2 stokbroodstukjes.

Bestrooi allemaal 1 stukje tomaat en 1 stukje stokbrood met wat zout. Kies nu zelf wat je als eerst proeft. Let tijdens het proeven goed op de functie van het zout. Stel jezelf deze vragen:

• Wat gebeurt er met de smaken van de tomaat en de roomboter als er zout op zit?
• Wat is lekkerder: met of zonder zout?

Als je deze jv-avond houdt in de winter of herfst is het misschien wel donker buiten als je met de startopdracht begint. Dan kun je ook overwegen om de functie van licht te benadrukken door het volgende te doen:

• Doe alle lampen uit en steek een kaars aan. Zet vervolgens een emmer over de kaars heen.
• Benoem met elkaar wat je hebt aan een kaars onder een emmer en een lamp die uit is.
• Doe vervolgens de lampen weer aan en benoem de functie van het licht in jullie donkere ruimte. Waar kun je het licht en de donkere ruimte mee vergelijken als je Mattheüs 5 vers 13-16 in gedachten neemt?
• Misschien heb je ook nog een spiegel geregeld. Ga voor de spiegel staan en houd je telefoon ervoor. Niks bijzonders, hè? Schijn nu met de zaklamp van je telefoon in de spiegel. Het licht van je telefoon schijnt in de spiegel en als het goed is schijnt de spiegel het licht weer terug. Hoe is dit een beeld van Gods licht dat in je hart schijnt?

Na deze avond...

Weet je: wat de uitdrukking ‘zoutend zout’ en ‘lichtend licht’ betekent.
Besef je: dat het tot verheerlijking van God is als jij als zout en licht functioneert in de wereld.
Kun je: in situaties in je leven herkennen wanneer jij wel of niet een zoutend zout en lichtend licht bent.

Kerntekst

Mattheüs 5:16: ‘Laat uw licht alzo schijnen voor de mensen, dat zij uw goede werken mogen zien, en uw Vader, Die in de hemelen is, verheerlijken.’

Zout

In de startopdracht heb je gezien dat zout smaak geeft. Zonder zout is een maaltijd meestal smakeloos, saai. In dit Bijbelgedeelte leren we onder andere dat de wereld zonder christenen smakeloos is. Maar nog belangrijker: zout is bederfwerend. Dat betekent: als je zout door het eten doet, is het langer houdbaar. Op internet kun je vinden dat bijna alles waardoor eten bederft (bacteriën bijvoorbeeld) een hekel heeft aan zout. Dat betekent: hoe meer zout erin zit, hoe langer je eten houdbaar is. Zout onttrekt ook vocht aan je eten en juist in vocht kunnen bacteriën groeien. Met minder vocht, bederft het eten dus ook minder snel.

Trek de lijnen maar door… Jezus zegt tegen ons: u bent het zout van de aarde (vers 13). Als het zout geen smaak meer heeft, heb je er niks aan. Dan wordt het weggegooid. Als wij als christenen dus zó op de wereld gaan lijken dat er geen verschil meer te zien is, dan kan God ons ook wel weggooien. Wat moet Hij dan met ons?

De aarde is verdorven en aan het verrotten door al de zonde. Maar zout gaat dat rottingsproces tégen! Wij moeten duidelijk zichtbaar en herkenbaar zijn, echt ánders. Zo kunnen we dat proces van bederf tegengaan op de aarde. Dit kan heel eenvoudig door ons leven. Dan hoef je nog niet eens direct te denken aan praten over Jezus. Wees maar gewoon een christen in hoe je je gedraagt en hoe je met anderen omgaat. Dan merken de mensen écht dat je anders bent en dan zul je soms ook merken dat ze zich ineens aanpassen als jij in de buurt bent. Misschien stoppen ze met roddelen als jij erbij gaat staan. Of houden ze zich in als ze wilden vloeken.

Gespreksvragen

1. Stel je voor. In de trein zit een groepje jongeren. Ze roepen af en toe een vloek en delen schunnige praatjes. Jij stapt in en gaat erbij zitten. Verwachten ze dan dat je meedoet met hun praatjes óf merken ze direct: ‘die is anders’ en passen ze vervolgens zonder dat jij wat hebt gezegd hun taal aan?
2. Als je bij de vorige vraag hebt geantwoord dat ze hun taal aanpassen als jij erbij gaat zitten, heb je dus zelf zónder wat te zeggen als zout gefunctioneerd. Alleen… wíl je dat ook? Vind je het fijn dat anderen merken dat je anders bent (een christen) of lijk je liever zoveel mogelijk op de doorsnee Nederlander?
3. In de tekst hierboven staat: ‘Wees maar gewoon een christen in hoe je je gedraagt en hoe je met anderen omgaat. Dan merken de mensen écht dat je anders bent en dan zul je soms ook merken dat ze zich ineens aanpassen als jij in de buurt bent.’ Het is natuurlijk wel de vraag of jij de christen bent waardoor anderen zich aanpassen, óf dat jij zoveel op de wereld lijkt dat jij je juist moet gaan aanpassen in je gedrag. Ben jij in Jezus’ ogen zout of ben je aan het bederven…?

Licht

De wereld is niet alleen bedorven, maar ook vol duisternis. Jezus zegt hier met nadruk: ‘GIJ zijt het licht der wereld’. In Johannes 8 vers 12 sprak Hij: ‘Ik ben het licht der wereld; die Mij volgt, zal in de duisternis niet wandelen, maar zal het licht des levens hebben’. Zie je dat?
Eerst: GIJ zijt het licht der wereld.
Daarna: IK ben het licht der wereld.

Waar halen wij ons licht vandaan? Bij Hem! Lees maar in Johannes 8: als je Mij volgt, dan heb je het licht van het leven. Dan is het bij jou niet duister, dan reflecteer je Mijn licht in een donkere wereld. We stralen licht uit, doordat God in ons woont. Wij reflecteren Zijn licht (denk terug aan de spiegel bij de startopdracht). Tenminste… áls Hij in ons woont. Als God niet met Zijn Geest in jouw hart woont, is het pure duisternis. Dan hoor je bij de wereld…

Volgens dominee Lloyd-Jones heeft licht verschillende functies.

1. Licht onthult: het laat een ander leven zien, een nieuw leven,
2. Licht verklaart de duisternis: het laat zien dat mensen vol duisternis vervreemd zijn van God en...
3. Licht verklaart de weg uit de duisternis: Jezus Christus is de Weg uit de duisternis! Hij geeft een nieuw leven dat het licht liefheeft en de duisternis haat.

Weet je wat nu zo aangrijpend en zo vol ernst is? Alleen christenen zijn licht. De hele wereld is voor God donker en alleen Zijn kinderen zijn lichtpuntjes. Ben jij ook zo’n lichtpuntje? Reflecteer je het licht van Jezus Christus in je leven?

Licht dat geen licht geeft, is volkomen nutteloos. Denk maar aan een kaars: als je hem aansteekt en je zet er dan een emmer overheen gaat hij uit en niemand heeft er wat aan. Dan heeft hij geen functie. Een lampenbolletje dat je in een lamp draait en dat uiteindelijk niet aangaat, is blijkbaar kapot en gooi je weg. Wat moet God met jou als je zegt dat je christen bent en je geeft toch geen licht? Lloyd-Jones zegt: ‘Niets in Gods heelal is zo volkomen nutteloos als een naamchristen.’ Als je je wel voordoet als christen, maar je hebt niet de eigenschappen van een christen, dan ben je nutteloos. Dat is heftig, hè?

Gespreksvragen

1. Geef jij licht of ben je een nutteloze naamchristen? Hoe kun je dat weten?
2. Soms kun je in een situatie zijn waarin je graag wilt verbergen dat je christen bent. Denk maar aan de kaars onder de emmer. Zijn er situaties waarin het goed is om te verbergen dat je een christen bent of is dit altijd een ingeving van de duivel?
3. Wat moet je doen als je weet: ik ben geen zoutend zout of lichtend licht? Is er een stappenplan om dat voor elkaar te krijgen in je eigen leven?
4. Ken je nog een Bijbeltekst uit het Nieuwe Testament waarin iets wordt gezegd over licht? Wat of wie wordt in die tekst met het licht bedoeld?

Alzo

‘Laat uw licht alzo schijnen voor de mensen’, staat erin vers 16. Let nog even op het woordje ‘alzo’, dat betekent ‘op deze manier’. Hoe dan? Hoe moet je je licht laten schijnen? Jezus zegt: zó dat anderen door jouw licht de Vader in de hemel zullen verheerlijken! Als mensen jouw goede werken zien, zullen ze God loven, omdat Hij zo krachtig in jou werkt. Tjonge… dat is wat. Dan ben je heel duidelijk een middel in Zijn hand waardoor Hij geëerd wordt. Daar kun je soms naar verlangen hè? Of misschien staat het juist wel heel ver van je af… Pas in elk geval op dat je graag zout wilt zijn en licht om zélf geëerd te worden. Dan mis je je doel. Jouw levensdoel is: God verheerlijken. Dan ben je zelf ook het gelukkigst.

Hé, en als je nu denkt: mooi gezegd allemaal. Maar ik ben smakeloos, bedorven en donker. In mij is geen zout of licht. Ik ben een naamchristen. Moet je dan nu hard je best doen om zout te worden en om licht te verspreiden? Nee, doe dat maar niet. Want weet je: het is Jézus Die deze woorden spreekt in de Bergrede. Híj is ook Degene Die dit wil geven. Hij werkt dit in jouw hart door het geloof, door verbonden te zijn met Hem. Zoek dus niet naar zout of licht, maar naar Hem! Hij is het licht. En als je Hem ziet, zie je het licht en ga je Zijn licht reflecteren. Dat belooft Hij Zelf!

Stelling

‘Gods kinderen zijn de kurken waar de wereld op drijft.’ (Zonder die kurken zou de wereld dus vergaan.)

Bidden

Suggesties om voor te bidden vanuit het Bijbelgedeelte of thema:

• Bid om een zoutend zout en een lichtend licht te mogen zijn, doordat je door het geloof verbonden bent met Christus.
• Bid om tot een zegen te mogen zijn in de bedorven, donkere wereld om je heen.
• Bid dat de Vader in de hemel verheerlijkt wordt doordat mensen jouw goede werken zien.

Slotopdracht

• Pak als afsluiting de Heidelbergse Catechismus er even bij. Lees uit Zondag 32 vraag en antwoord 86 eens. Deze vraag gaat over de goede werken. Welk stukje van het antwoord past bij vers 16 van Mattheüs 5?
• Lees ook vraag en antwoord 91 van Zondag 33. In vers 16 van Mattheüs 5 wordt benadrukt hóe wij een zoutend zout en lichtend licht moeten zijn. Als jij een zoutend zout en een lichtend licht bent, ziet God dat als een goed werk voor Hem. Welk kenmerk van de goede werken uit antwoord 91 wordt benadrukt in vers 16 van Mattheüs 5?

Begrippen

Je komt in dit gedeelte het begrip ‘verheerlijken’ tegen. Dit is een belangrijk begrip in de Bijbel. Misschien ken je de website ‘Refoweb’ wel. Daar vroeg jaren geleden iemand wat ‘God verheerlijken’ is. Misschien helpt het jou ook om het nog iets meer te begrijpen: 
https://www.refoweb.nl/vragenrubriek/16542/god-verheerlijken/#:~:text=God%20verheerlijken%20betekent%20Hem%20eer,woorden%3A%20Hem%20loven%2C%20prijzen