Waarom zingen?
Naast het Woord en het gebed heeft de Heere ons nog allerlei andere middelen gegeven die het geestelijke leven kunnen wekken en versterken. Eén van de belangrijkste is wel het zingen.
Brakel heeft er in zijn Redelijke Godsdienst een afzonderlijk hoofdstuk aan gewijd. Als iets ons hart kan opwekken en verlevendigen, is het wel het zingen van Psalmen en liederen. Het is een vast gegeven dat er in tijden van opwekking veel gezongen wordt en er nieuwe liederen worden gemaakt. Denk aan de tijd van de Vroege Kerk, de Reformatie, de Nadere Reformatie, het Duitse Piëtisme, de Grote Opwekking in Engeland en nog weer later het Reveil in Nederland. Wat werd er gezongen! En stromen van liederen geschreven. Omgekeerd zien we dat in tijden van geestelijk verval en ingezonkenheid er weinig gezongen wordt en er ook weinig nieuwe liederen gemaakt worden. Maar als de Heere gaat werken in ons persoonlijke leven en Zijn kerk bezoekt met stromen van zegen, wordt de lofzang weer aangeheven, ‘Men hoort der vromen tent weergalmen van hulp en heil ons aangebracht!’
Waarom is het zingen zo belangrijk en waardevol? Allereerst: Omdat de Heere er recht op heeft dat wij Hem loven en prijzen. Dat is het doel waarom Hij ons geschapen heeft. In de Bijbel worden we overal opgeroepen en aangemoedigd om de Heere in onze liederen groot te maken: Alles wat adem heeft love de Heere, Ps. 150. ‘Het woord van Christus wone rijkelijk in u, in alle wijsheid; leert en vermaant elkander, met psalmen en lofzangen, en geestelijke liederen, zingende den Heere met aangenaamheid in uw hart’, Col. 3:16.
In de tweede plaats: omdat het zingen ons hart verlevendigt en opwekt. Muziek doet wat met ons gevoel en met ons hart. Dan komen de dingen nog weer anders binnen dan door het horen van het Woord of het lezen van een boek. Door te zingen geven we stem aan ons verdriet en onze vreugde, onze aanvechtingen en vertroostingen. Wat mogen we dankbaar zijn dat we in alle omstandigheden van het leven terug mogen vallen op de Psalmen en liederen van de kerk van alle eeuwen. Een enkele zin, soms zelfs een paar woorden kunnen precies vertolken wat we voelen en ervaren. Onverwacht kunnen er zomaar wat regels of woorden in je gedachten komen waarover je kunt mediteren. De Heere wil het ook gebruiken om zo tot ons te spreken.
"Wat mogen we dankbaar zijn dat we in alle omstandigheden van het leven terug mogen vallen op de Psalmen en liederen van de kerk van alle eeuwen."
In de derde plaats is het zingen met elkaar ook geweldig samenbindend. Je kunt niet tegelijk praten, maar wel tegelijk zingen. En wat geeft dat een band! Wat hebben we vroeger bij ons thuis veel gezongen. Soms letterlijk tot middernacht. Onvergetelijk. Als er bezoek kwam werd er steevast afgesloten met zingen. Door de Psalm die werd opgegeven werden de anderen deelgenoot gemaakt van wat er in het hart leefde, hoogten en diepten:
Ik zal Uw Naam en goedheid prijzen:
Gij hebt gehoord; Gij zijt mijn geest,
Door Uw ontelb’re gunstbewijzen,
Tot hulp en heil en vreugd geweest.
Ik zie ze in mijn gedachten nog voor me, die oude pelgrims. Onder het zingen rolden soms de tranen van dankbare verwondering over hun wangen. En nu mogen ze eeuwig zingen van Gods goedertierenheên. Het heeft op ons, zo jong als we waren, een onuitwisbare indruk achtergelaten.
In de vierde plaats is het zingen ook voor onze jongeren heel belangrijk. Vanuit de Psalmen en liederen wordt er inhoud en kleur gegeven aan het geestelijke leve. Anders blijft het allemaal zo abstract. Liederen zijn een eenvoudig commentaar bij de Heilige Schrift, een rijke bron van geestelijke lessen en een preek in het kort. Als we veel zingen met onze kinderen, gaan die woorden zich in hun geheugen hechten. Zo geven we hun voor heel hun leven een kostbare erfenis mee. Ons geestelijke leven en onze theologie worden in belangrijke mate gestempeld door wat we zingen. Zo kan de hele leer van de Reformatie in een paar zinnen worden samengevat:
Alle roem is uitgesloten
onverdiende zaligheên
heb ik van mijn God genoten,
'k roem in vrije gunst alleen!
Ja, eer ik nog was geboren,
eer Gods hand, die alles schiep,
iets uit niet tot aanzijn riep,
heeft Zijn liefde mij verkoren:
God is liefd', o englenstem,
mensentong, verheerlijkt Hem.
