Vasten is de moeite waard! Maar bedenk, genade blijft genade.

Wat vind jij van deze stelling? Heb jij weleens gevast? In de Bijbel werd het regelmatig gedaan. Jeugdouderling D.A. Pater en Laura Bassa hebben hierover nagedacht en delen hun gedachten over dit onderwerp.

Vasten, je hebt er vast wel eens van gehoord. Maar wat is dat precies? Vasten houdt in dat je je verplicht of vrijwillig onthoudt van voedsel of iets anders om je verlangen te richten op God. Wat zegt de Bijbel daarover?

In Leviticus 16 lezen we veel over Grote Verzoendag. Iedereen liet verplicht het eten staan om zich te vernederen voor God. Het was om te laten zien dat je berouw had over je zonden. De buitenkant zei iets over de binnenkant. Dat het niet alles zei, blijkt wel uit Jeremia 36. Daar moet Baruch, de schrijver van de profeet Jeremia, de oordeelsprofetieën voorlezen in de voorhof van de tempel, op de vastendag. Maar wat gebeurt er? De boekrol van Jeremia wordt in stukken gesneden en verbrand in de haard. Waarom zou je vasten als je niet naar Gods Woord wilt luisteren?!
Vrijwillig vasten kon ook, bijvoorbeeld in Psalm 35:13. Daar zegt David dat hij vast omdat iemand ziek was: “Als zij krank waren, was een zak mijn kleed, ik kwelde mijn ziel met vasten, en mijn gebed keerde terug in mijn boezem.” Vasten en bidden omdat iemand ziek is. En is dit ook niet wat de Heere Jezus bedoelt in Markus 9:29, als het de discipelen niet lukt een duivel uit te werpen uit een jongen? Hij zegt: “Dit geslacht kan nergens door uitgaan dan door bidden en vasten.” Dus vasten en bidden in bijzondere situaties is Bijbels goed te onderbouwen. Dit kun je persoonlijk doen of in een groep. 

Je moet wel oppassen dat vasten niet op de voorgrond staat. Sommige mensen deden dit in Jezus’ tijd. Ze liepen erbij met een gezicht als een oorworm om punten te scoren. Nee, doe het in het verborgen. “En uw Vader, Die in het verborgen ziet, zal het u in het openbaar vergelden.” Vast op zo’n manier, dat je je werk of studie goed kunt doen. 

Vasten is een oud-kerkelijke traditie om veertig dagen stil te staan bij het lijden van de Heere Jezus Christus. Wij zijn in 2021 erg druk of maken we ons druk? God moet het met de gaatjes in onze agenda doen. Maar moet God niet de hoogste prioriteit hebben in je leven? Je hoeft niet persé je eten te laten staan, maar je zou bijvoorbeeld ook je mediagebruik kunnen beperken, en de opengevallen tijd biddend kunnen vullen met het denken aan wat Jezus deed. Je zou er het boek “Zien op Jezus” van Isaac Ambrosius bij kunnen gebruiken. Vasten, bidden en een open Bijbel (dit moet altijd samengaan!), zal naar Gods belofte de drooggevallen bedding van ons hart weer vullen met Jezus alleen. Zoals staat in Hooglied 1 vers 4a “Trek mij, wij zullen U nalopen. De Koning heeft mij gebracht in Zijn binnenkameren; wij zullen ons verheugen en in U verblijden.

D.A. Pater

Vasten leek lange tijd thuis te horen bij de Rooms-Katholieke traditie, waarin de veertigdagentijd gebruikt werd om te vasten, de zogenaamde vastentijd. In de Reformatorische traditie is dit gebruik veel minder bekend, hoewel het de laatste aantal jaren meer op begint te komen. Hoe dienen we ons als christenen te verhouden tot dit thema? 

Het onderwerp 'vasten' komt regelmatig voor in de Bijbel, met name in het Oude Testament. Wanneer je deze teksten over dit thema naast elkaar legt, valt het op dat vasten bijna altijd samengaat met verootmoediging, bekering en gebed. Het drukt een bepaalde gemoedsgestalte van verootmoediging voor God uit. Ik denk daarbij aan het gebed van Daniël in Daniël 9, waar staat dat Daniël zijn aangezicht tot God stelde om Hem te zoeken 'met het gebed, en smekingen, met vasten, en zak, en as' (Daniel 9:3). Het is alsof daarmee tot uiting komt dat Daniël zich zo echt voor God wil verootmoedigen en dat het gebed werkelijk belangrijk voor hem is.  
 
Ook in het Nieuwe Testament wordt regelmatig gevast. Weer valt dan de verbinding op tussen het gebed en het vasten. Zo bidden en vasten de discipelen wanneer ze voor de taak staan om ouderlingen te verkiezen. Tijdens Zijn verblijf in de woestijn, vastte Jezus Zelf ook. 
 
Veel westerse christenen (waaronder ikzelf) vinden vasten moeilijk. Ik denk dat het laat zien dat we veel te veel gehecht zijn aan ons voedsel en aan onze bezittingen. Zijn we geen comfortchristenen geworden die verkleefd zitten aan onze eigendommen, alsof we niet meer zonder zouden kunnen?  
 
Vasten is geen verplichting voor christenen, maar ik denk wel dat het goed is om het regelmatig te doen. Het is belangrijk helder te hebben waaraan je het meest vast zit wat het aardse goed betreft. Dat kan voedsel zijn, maar bijvoorbeeld ook social media. Tijdens het vasten maak je je daar even los van en richt je je hart op iets anders. Ik heb weleens op voedsel gevast, maar ik merkte dat ik er dan alert op moet zijn om me echt op de Heere te richten, in plaats van op het moment dat ik weer iets ‘mocht’ eten. Daarnaast vast ik weleens op mobiel-gebruik en dat vind ik heel waardevol. Ik houd meer tijd over om in de Bijbel te lezen en wanneer ik dan in de Bijbel lees, kan ik me ook beter concentreren.  
De vastentijd moet goed ingevuld worden, door bijvoorbeeld uit de Bijbel te lezen en te bidden. Het vasten is daarbij geen doel op zich en het brengt geen bepaalde verdiensten met zich mee. Wel kan het een instrument zijn waardoor je meer gericht raakt op God. Niet het voedsel of je bezittingen zijn je leven, maar God Zelf. Zoals Jezus zei: 'De mens zal bij brood alleen niet leven, maar bij alle woord dat door den mond Gods uitgaat.'  

Laura Bassa