JV-kamp als belangrijk contactmoment
We zijn inmiddels aan het einde van het verenigingsseizoen gekomen. Op veel plekken is het de gewoonte om dat af te sluiten met een JV-kamp. Een poosje intens met elkaar optrekken in een heel andere omgeving. De dagen rond Hemelvaart zijn hiervoor favoriet. Actief bezig zijn, spellen spelen, bezinning bij een geopende Bijbel, kampvuur en korte nachten horen daar vaak bij. Waarom is zo’n kamp nuttig? Niet alleen voor de onderlinge verbondenheid, maar zeker ook omdat er soms bijzondere openingen komen voor gesprek.
Dat doet me denken aan een verhaal dat ik las van dominee Wilhelm Busch. Als jonge soldaat kwam hij op een bijzondere manier tot geloof toen hij vocht voor Duitsland tijdens de Eerste Wereldoorlog. Later werd hij predikant en evangelist en richtte zich vooral op jongeren.
Het was 1931, een moeilijke tijd voor Duitsland tussen de twee wereldoorlogen. Het was crisistijd, het aantal werklozen was schrikbarend. Zo gebeurde het dat een werkloze jongeman tegen ds. Busch zei: ‘weet u, als ik nu in het water spring en verdrink, is er niemand die me echt zal missen. Ik ben volstrekt waardeloos. Mijn vader noemt me een nutteloze eter. En als ik sterf dan scheelt het de staat een uitkering’. Dat raakte hem erg. Het bracht hem op een idee. Wat nou als we al die werkloze jonge mannen nou veranderen in studenten? Samen met anderen richtte hij zo de ‘Universiteit voor werklozen’ op. Dat was geweldig! Dagelijks kwamen er wel 500 werklozen in het grote jeugdhuis van de kerk. En waren cursussen voor Engels, Frans, wiskunde, landbouw, muziek, steno, architectuur, noem maar op. De cursusleiders waren zelf ook werkloos. De mensen leefden op.
Elke week was er ook één uur wereldbeschouwing. Daar deed iedereen aan mee. Twintig minuten had Wilhelm Busch dan om het Evangelie te verkondigen, daarna was er ruimte voor discussie. Er waren communisten, socialisten, fascisten, atheïsten, christenen, enzovoorts. ‘Vaak’, schrijft Busch, ‘veranderde de zaal in een slagveld en moest ik er als een leeuwentemmer tussenin springen, tot alles zich oploste. Op één punt waren ze het bijna allemaal eens: het Evangelie werd in de eerste drie minuten al van tafel geveegd.’ Totaal verouderd. Beste man hoor, die dominee, maar die boodschap, daar heb je niks aan. Nee, ze hadden allemaal hun eigen ideologieën. Ieder had zijn eigen recept voor een wereldhervorming in zijn zak.
Op een dag maakte ds. Busch met 150 van deze studenten een uitstapje van twee dagen naar het Sauerland. Drijfnat van de regen kwamen ze ’s avonds in een jeugdherberg aan. Daar kwam een bakkersjongen langs. ‘Wie wil er morgenochtend verse broodjes? Vier voor tien pfennig.’ Tien pfennig, dat was veel voor een werkloze jongere in die tijd. Aarzelend gingen 50 handen de lucht in. De volgende morgen werd ds. Busch wakker van een ongelooflijk lawaai. Hij hoorde woest geschreeuw en wilde kreten. Nog in zijn pyjama rende hij naar de eetzaal. Jongens rolden vechtend over de grond. Een veldslag van allen tegen allen was ontbrand. Wat was er gebeurd? De bakker was gekomen met zijn 200 broodjes. En de geur van die verse broodjes was heerlijk. Toen hadden de jongens die niets besteld hadden, de broodjes uit de handen van de bakker gerukt. Heel wat jongens die ze wel besteld hadden, bleven met lege handen achter. Dat pikten ze niet! En toen kwamen allerlei oude spanningen weer boven. Ds. Busch sprong er tussen en met veel moeite lukte het om aandacht te krijgen. Alle broodjes moesten worden ingeleverd. Het kostte veel moeite, maar uiteindelijk lag er een berg broodjes voor hem. En toen riep hij de geschrokken bakker. ‘Kunt u binnen een half uur nog 400 broodjes leveren?’ Dat kon. Zo werd het een heerlijk ontbijt, iedereen had genoeg. En wat een prachtige dag was er aangebroken!
Na het ontbijt hield ds. Busch een ochtendbijeenkomst, buiten in de zon, onder een oude lindeboom. En hij sprak over de uitspraak van Jezus: ‘Zie, Ik maak alle dingen nieuw!’ ‘Vrienden,’ zei hij, ‘over één ding zijn we het allemaal eens: deze wereld moet anders worden. En ik hoor elke week in het uur wereldbeschouwing dat jullie allemaal prachtige ideeën hebben om de wereld te verbeteren. Maar nu ben ik teleurgesteld. Want wat gebeurt er vanmorgen? Er is brood genoeg voor iedereen, als jullie het in vrede verdelen onder elkaar. Maar ik zag oorlog en hoorde geschreeuw! Ik geloof niet meer in al jullie prachtige ideeën!
Zwijgend zaten de jongens daar. Niemand durfde wat te zeggen. De dominee gaat verder. Weet je waarom dit zo ging? Omdat het probleem in ons hart zit. De Bijbel heeft gelijk, want het zegt dat jouw en mijn hart veranderd moeten worden. Alleen dan kunnen we bevrijd worden van onze vreselijke zelfzucht. Jullie vinden de Bijbel een achterhaald boek? Je zult het merken: De Bijbel toont de Man, door God gezonden, die door Zijn bloed en Zijn Geest ons verandert en nieuw maakt. Dat is Jezus Christus. Als je Hem leert kennen, dan wordt alles anders.’
‘De zon scheen warm en stralend’, schrijft Busch, ‘maar wat was de glans van de zon, vergeleken met de heerlijkheid van de Zoon van God, die over deze jonge mannen opging. Door de prachtige zomermorgen weerklonk tenslotte ons lied als een krachtig gebed. Vanaf die dag luisterde men in de ‘Universiteit voor werklozen’ naar de boodschap uit de Bijbel.
Hoe kijkt u terug op kamp? Niet zelden geeft het kansen om jongeren indrukken mee te geven die lang meegaan. Zeker in één-op-één-momenten is er soms ruimte om op hartsniveau met tieners te praten. Neem deze spaarzame gelegenheden waar om goed te luisteren naar wat er bij hen leeft, maar ook om goed te spreken van God die het heil van (jonge) zondaren zoekt.
Namens de HHJO wens ik u en jou een goede zomerperiode toe, en graag tot ziens in het nieuwe seizoen!
