Blogs Coronavirus

Christus, het Pascha voor ons geslacht

Een Bijbelstudie voor jongeren in lijdenstijd en voor Goede Vrijdag.

We hebben deze Bijbelstudie speciaal ontwikkeld in de tijd dat het coronavirus over de wereld gaat. Een tijd waarin we extra worden opgeroepen om met Gods Woord bezig te zijn. Om je daarbij te helpen hebben we deze Bijbelstudie over de lijdenstijd en Goede Vrijdag geschreven. Dit is een handreiking voor je persoonlijke stille tijd of om te bespreken in een (online) groep. Zegen toegewenst!

 

"Christus is onschuldig ter dood veroordeeld, opdat wij voor het gericht Gods vrijgesproken zouden worden."

Formulier om het Heilig Avondmaal te houden.

Het is donderdagavond 15 Nisan. Alle voorbereidingen om het Pascha te vieren zijn getroffen. De Heere Jezus is met Zijn discipelen in de grote bovenzaal van een huis. Op tafel staat wijn, ongezuurd brood, een schaal met bittere kruiden. Dit is het moment waar de Heere Jezus met verlangen naar uitgezien heeft.

Lukas 22 : 14 - 20
14. En als de ure gekomen was, zat Hij aan en de twaalf apostelen met Hem.
15. En Hij zeide tot hen: Ik heb grotelijks begeerd dit Pascha met u te eten, eer dat Ik lijde;
16. Want Ik zeg u, dat Ik niet meer daarvan eten zal, totdat het vervuld zal zijn in het Koninkrijk Gods.
17. En als Hij een drinkbeker genomen had, en gedankt had, zeide Hij: Neemt dezen en deelt hem onder ulieden.
18. Want Ik zeg u, dat Ik niet drinken zal van de vrucht des wijnstoks, totdat het Koninkrijk Gods zal gekomen zijn.
19. En Hij nam brood, en als Hij gedankt had, brak Hij het en gaf het hun, zeggende: Dat is Mijn lichaam, hetwelk voor u gegeven wordt; doet dat tot Mijn gedachtenis.
20. Desgelijks ook den drinkbeker na het Avondmaal, zeggende: Deze drinkbeker is het Nieuwe Testament in Mijn bloed, hetwelk voor u vergoten wordt.

Ongetwijfeld zijn er elk jaar weer momenten waar je erg naar uitziet. Misschien trouwt je broer of zus dit jaar. Of je ziet met verlangen uit naar het moment waarop je belijdenis mag doen.

Voor de Heere Jezus breekt er op de 15e Nisan een moment aan waar Hij vurig naar verlangd heeft: de laatste viering van het Pascha met Zijn discipelen. In de Griekse grondtaal van het Nieuwe Testament staat letterlijk: “Met begeren heb Ik begeerd dit Pascha met u te eten, eer dat Ik lijde.” Daar spreekt een intens verlangen uit. 

Waarom heeft de Heere Jezus zo naar dit moment uitgezien? In deze Bijbelstudie staan we stil bij vier redenen:
  1. Het Pascha is in de tijd van de Bijbel een hoogtepunt in het jaar. Eén van de drie grote pelgrimsfeesten. 
  2. Deze paasmaaltijd wordt de laatste viering voordat het échte Paaslam geslacht wordt.
  3. Deze laatste maaltijd van de Heere Jezus wordt er het symbool van dat Zijn lichaam verbroken en Zijn bloed vergoten zal worden.
  4. Deze paasmaaltijd ziet uit op het avondmaal van de bruiloft van het Lam.

Pascha als hoogtepunt

Vanaf de instelling van het Pascha is het herdenken van de uittocht uit Egypte elk jaar een hoogtepunt voor de Israëlieten. Het is de HEERE Zelf die het Pascha instelt als een markeringspunt in de geschiedenis. ‘Pascha’ betekent letterlijk ‘voorbijgang’. De engel des Heeren zal tijdens het Pascha voorbijgaan aan de huizen van de Israëlieten, mits er bloed gestreken is aan de deurposten. Omdat het Pascha en de daaropvolgende uittocht uit Egypte zulke belangrijke gebeurtenissen zijn voor Israël als beginnende natie, zegt de HEERE dat de maand waarin deze gebeurtenissen zullen plaatsvinden, de eerst maand van het jaar zal worden. Lees maar mee in Exodus 12 vers 2: “Deze zelfde maand zal ulieden het hoofd der maanden zijn; zij zal u de eerste van de maanden des jaars zijn.”

Het Pascha, dat voorafgaat aan het feest van de ongezuurde broden, werd één van de drie grote Pelgrimsfeesten van de Israëlieten. In de Bijbel lezen we naast het feest van de ongezuurde broden ook van het wekenfeest en van het Loofhuttenfeest. Om deze pelgrimsfeesten te vieren, gingen de Israëlieten naar het heiligdom. In het Oude Testament lezen we bijvoorbeeld over Elkana, die met zijn vrouwen Hanna en Peninna jaarlijks naar Silo gaat om te offeren in de tabernakel. Verder lezen we over Hizkia, die brieven stuurt naar Israël, Juda, Efraïm en Manasse om naar het huis van de Heere in Jeruzalem te komen om het Pascha te vieren. Ook lezen we over een Pascha na de ballingschap.

Verwerking

In het Nieuwe Testament lezen we over Paschavieringen tijdens het leven van de Heere Jezus. Zoek de volgende tekstgedeelten op en schrijf voor jezelf op wat je te weten komt over de Heere Jezus en de keren dat Hij het Pascha viert.

Typerend voor de paasmaaltijd is dat alle zintuigen aangesproken werden om de herinnering aan de tiende plaag en aan de uittocht uit Egypte levend te houden. Er was iets te horen, te zien, te proeven, te ruiken en te voelen. Een paasmaaltijd zag in – in het kort – als volgt uit:

  1. Aan het begin van het Pascha sprak de vader van het gezin of het hoofd van het gezelschap de zegen uit over het feest en over de wijn. Daarna werd de eerste van de vier bekers wijn gedronken. Ook werden er bittere kruiden gegeten.
  2. Vervolgens vond de ‘huisdienst’ plaats. Het hoofd van het gezin of van het gezelschap vertelde over de verlossing uit Egypte. Als uiting van dankbaarheid werd daarna het eerste gedeelte van de lofzang gezongen: de psalmen 113 tot 115. Na het zingen van de lofzang dronk men de tweede beker wijn.
  3. Nadat de vader of het hoofd gedankt had, werd het ongezuurde gegeten. Het brood werd in een schaal bittere kruiden gedoopt en gegeten met vruchtenmoes. Het hoogtepunt was het eten van het paaslam. Daarna werd de derde beker wijn gedronken.
  4. Na de maaltijd zong men het laatste gedeelte van de lofzang: de psalmen 116 tot 118. Ten slotte dronk men de vierde beker wijn.

Elke beker wijn die tijdens het Pascha gedronken werd, hadden een naam. Deze namen kun je terugvinden in de beloften die de HEERE doet aan het volk Israël in Exodus 6 vers 5 en 6. Welke beloften doet de Heere in deze verzen aan de Israëlieten?

Exodus 6 : 5 - 6
“Derhalve zeg tot de kinderen Israëls: Ik ben de HEERE, 
en Ik zal ulieden uitleiden van onder de lasten der Egyptenaars
en Ik zal u redden uit hun dienstbaarheid,
en zal u verlossen door een uitgestrekten arm en door grote gerichten;
en zal ulieden tot Mijn volk aannemen en Ik zal u tot een God zijn;
en gijlieden zult bekennen, dat Ik de HEERE uw God ben, Die u uitleid van onder de lasten der Egyptenaars.”

Je hebt zojuist gezien dat de HEERE Israël belooft dat Hij zal uitleiden, redden, verlossen en aannemen. De vier bekers die tijdens het Pascha gedronken werden, heetten dan ook:.

  1. de beker van de uitleiding;
  2. de beker van de uitredding;
  3. de beker van de verlossing, ook wel de beker der dankzegging genoemd;
  4. en de beker van de aanneming.

Als het gaat om de lofzang die gezongen werd tijdens de viering van het Pascha, is het bijzonder om je in te denken dat de Heere Jezus zelf ook deze psalmen zong voordat Hij ging lijden. Hij zong het stille graf, over het zielloos lijf – gedompeld in het stof, over de banden van de dood, over de angst der hel, over uitgeteerd zijn.

Neem de psalmen er eens bij, onberijmd of berijmd, en lees de psalmen 113 tot en met 118 voor jezelf door.

Het laatste Paaslam

We gaan terug in de geschiedenis naar de week voor de uittocht uit Egypte. Op de 10e dag van de maand Nisan neemt elk gezin een lam in huis. Een mannelijk schaapje of geitje van één jaar oud. Een ‘volkomen’ lam, zonder enig gebrek. Dat lam moet vier dagen in huis blijven, tot de 14e dag van de maand Nisan. Die avond, als de 15e Nisan aanbreekt, moeten alle lammeren geslacht worden. Het bloed van dit geslachte lam, dat zal redden van de dood. De HEERE belooft namelijk Zelf: “Wanneer Ik het bloed zie, zal Ik u voorbijgaan.” Straks, in het beloofde land, moet deze paasmaaltijd elk jaar opnieuw gevierd worden. Als de kinderen van het gezin dan zullen vragen: ‘Wat betekent dit?’, dan moet de vader vertellen: ‘Dit is een Pascha-offer voor de HEERE, Die de huizen van de Israëlieten voorbijging, toen Hij de Egyptenaren sloeg, en onze huizen bevrijdde!’ En zo gebeurde het: waar God het bloed zag, ging Hij voorbij en bleef iedereen in leven.

In de Bijbel komen we hier voor de eerste keer het beeld tegen dat er redding te vinden is achter bloed. God heeft het bloed apart gezet als middel tot verzoening. Dat benadrukt de HEERE als Hij in Leviticus 17 vers 11 tegen Mozes zegt: “Want de ziel van het vlees is in het bloed; daarom heb Ik het u op het altaar gegeven, om over uw zielen verzoening te doen; want het is het bloed, dat voor de ziel verzoening zal doen.” De HEERE biedt zelf een middel tot verzoening aan. Door het hele Oude Testament heen zien we dat er bloed vloeit van dieren om verzoening tot stand te brengen tussen God en mens. Het zijn (zond)offers die vooruitwijzen naar Christus’ offerwerk aan het kruis. Het bloed van offerdieren bracht een voorlopige verzoening. Jezus’ bloed brengt definitieve, volmaakte verzoening.

Tijdens de laatste paasmaaltijd met Zijn discipelen neemt de Heere Jezus na het eten van het paaslam de derde drinkbeker op, de drinkbeker van de verlossing of dankzegging. “Deze drinkbeker is het Nieuwe Testament in Mijn bloed, hetwelk voor u vergoten wordt,” zegt Hij. Het bloed van de offerdieren was het bloed van het oude verbond, dat God met Israël sloot. Het bloed van de Heere Jezus is het bloed van het nieuwe verbond. Over dat nieuwe verbond profeteert Jeremia al.

Verwerking

Zoek Jeremia 31 vers 31-34 op in je Bijbel. Lees het Bijbelgedeelte en geef antwoord op de volgende vragen:

Meer lezen over het verschil tussen het oude en het nieuwe verbond? Bestudeer Hebreeën 8.

Tijdens de paasmaaltijd eet de Heere Jezus met Zijn discipelen voor de laatste keer van het paaslam. Nog even, dan zal Hijzelf het Paaslam zijn. Het volkomen Paaslam. Het bloed van dit Lam zal voor velen vergoten worden tot vergeving van zonden, schrijft Mattheüs. Wat een rijkdom ligt er in die belofte van de Heere Jezus. Zijn bloed zal niet vergoten worden voor een enkeling, maar voor velen! Paulus schrijft later aan de gemeente van Korinthe: “Want ook ons Pascha is voor ons geslacht, namelijk Christus.” Mag jij daar persoonlijk van weten? Dat het Paaslam Christus ook voor jouw zonden geslacht is? 

Twee nieuwe symbolen

Elke paasmaaltijd die de Heere Jezus tijdens Zijn leven gevierd heeft, heeft waarschijnlijk zo ongeveer hetzelfde verloop/dezelfde liturgie gehad. Niet voor niets noemen Joden de pesachmaaltijd ook wel de sedermaaltijd. ‘Seder’ betekent ‘volgorde’ of ‘orde’. Tijdens de Paschaviering werd elk jaar opnieuw dezelfde orde aangehouden. Nog even in het kort: de zegen werd uitgesproken – de beker van de uitleiding werd gedronken – het hoofd van de maaltijd vertelde over de verlossing uit Egypte – de lofzang werd gezongen – de beker van de uitredding werd daarna gedronken – het ongezuurde brood werd gegeten – daarna at men het paaslam – de beker van de verlossing of dankzegging werd gedronken – de lofzang werd gezongen – de beker van de aanneming werd gedronken.  

Tijdens de laatste maaltijd met Zijn discipelen verbreekt de Heere Jezus deze orde. Dat zien we in het Lukasevangelie op drie manieren terugkomen. 

  1. Zoals al eerder genoemd, werden er tijdens de paasmaaltijd vier bekers wijn gedronken. Twee bekers voor het eten van het paaslam en twee bekers na het eten van het paaslam. Normaalgesproken dronk iedereen uit zijn eigen bekers tijdens de maaltijd. In Lukas 22 vers 17 lezen we dat de Heere Jezus de drinkbeker die voor het eten van het paaslam gedronken wordt omhooghoud. Hij dankt en zegt: “Neemt dezen en deelt hem onder ulieden.” In tegenstelling tot wat men gewend was, geeft de Heere Jezus de opdracht dat iedereen uit deze zelfde tweede beker drinkt.
  2. Als gastheer van de maaltijd is het de taak van de Heere Jezus om bij elk onderdeel van het Pascha de betekenis uit te leggen. Het ongezuurde brood wees terug naar de haast waarmee de Israëlieten in de paasnacht Egypte moesten verlaten. In Exodus 12 vers 33 en 34 lees je dat het volk Israël na de tiende plaag het land Egypte snel moet verlaten. Zó snel dat er geen tijd meer is om het brooddeeg te laten rijzen en proviand voor onderweg mee te nemen. Van de ongezuurde deegklompen, die de Israëlieten meenemen in hun kleding en op hun schouders, bakken ze buiten Egypte ongezuurde koeken. 
    Als de Heere Jezus het ongezuurde brood neemt tijdens de laatste paasmaaltijd, horen we dat Hij er een nieuwe betekenis aan geeft. Nadat Hij gedankt heeft en het brood breekt, geeft Hij het aan Zijn discipelen met de woorden: “Dit is Mijn lichaam, dat voor u gegeven wordt.” Met deze laatste paasmaaltijd wil de Heere Jezus de diepe betekenis van Zijn dood duidelijk maken. Het gebroken brood wordt het symbool van Zijn lichaam, dat straks wordt verbroken aan het kruis. En elke keer dat de discipelen opnieuw avondmaal zullen vieren, zullen ze in plaats van de uittocht uit Egypte de kruisdood van de Heere Jezus mogen gedenken. 
  3. Na het eten van het brood wordt het geslachte paaslam gegeten. Daarna lezen we in het Lukasevangelie opnieuw van een beker. De Heere Jezus neemt de drinkbeker na het avondmaal op, de drinkbeker van de verlossing of de dankzegging. Ook deze drinkbeker krijgt een nieuwe betekenis. De wijn wordt het symbool van Jezus’ vergoten bloed. 

In het Evangelie van Mattheüs lezen we na het drinken van de derde beker niet meer van het drinken van de vierde beker. De Heere Jezus zegt in Mattheüs 26 vers 29: “En Ik zeg u, dat Ik van nu aan niet zal drinken van de vrucht des wijnstoks tot op dien dag, wanneer Ik met u dezelve nieuw zal drinken in het Koninkrijk Mijns Vaders.” De vierde beker, de beker van de aanneming, zal de Heere Jezus drinken in de hemel. 

Voordat dat gebeurt, lezen nog één keer over een drinkbeker in het leven van de Heere Jezus. Lees Mattheüs 26 :36 - 46. Hoe kun je deze drinkbeker noemen? Zoek de verwijsteksten op en lees extra informatie in de kanttekeningen of uitleg: wat kom je over deze drinkbeker te weten?

Het Avondmaal  van de bruiloft van het Lam

Zoals de Israëlieten bij de laatste maaltijd in Egypte uitzagen naar het beloofde land, zo ziet de Heere Jezus tijdens zijn laatste maaltijd in Jeruzalem uit naar het Koninkrijk van God. Tijdens deze laatste Paschaviering zegt de Heere Jezus tegen Zijn discipelen dat aan Zijn Paschavieringen met hen een einde gekomen is. Lees maar mee in vers 15 en 16: “Ik heb grotelijks begeerd (met begéren begeerd), dit Pascha met u te eten, eer dat (voordat) Ik lijde; want Ik zeg u, dat Ik niet meer daarvan eten zal, totdat het vervuld zal zijn in het Koninkrijk van God.” Wat bedoelt de Heere Jezus met deze opmerking? In de Bijbel lezen we op meerdere plaatsen over een maaltijd die zal plaatsvinden in de hemel. De Heere Jezus wijst erop dat de paasmaaltijd met Zijn discipelen de laatste maaltijd is, die Hij op aarde zal gebruiken. Daarna zal Hij niet meer van de paasmaaltijd eten totdat de dag aanbreekt waarop het grote Pascha in de hemel gegeten zal worden. 

Verwerking

Zoals ik al aangaf, lezen we op een aantal plaatsen in de Bijbel meer over deze hemelse maaltijd. Daarover gaat de laatste Bijbelstudievraag. 

Wat kom je in de volgende verzen te weten over deze maaltijd? Lees het Bijbelgedeelte eromheen, de kanttekeningen of extra uitleg erbij om meer te weten te komen over de betekenis van deze teksten.

Om ons heen zijn de tekenen van de eindtijd zichtbaar. Oorlogen, ziekten, aardbevingen, hongersnoden. De dag van Jezus’ wederkomst komt steeds dichterbij. Op die dag zal Hij Zijn voltallige Kerk ontmoeten aan het hemelse Avondmaal. Zul jij daar ontmoeten het Lam, staande als geslacht? (Openb. 5:6) Als je Hem niet kent, wil ik je aansporen met de woorden van Johannes de Doper, die wijzend op Christus zei: “Zie het Lam Gods, Dat de zonde der wereld wegneemt” (Joh. 1:29). Wie door het geloof zijn ogen op Christus mag slaan, heeft iets om naar uit te zien. Johannes schrijft ervan (in Openbaring 7 vers 9 en 10): “Na dezen zag ik, en ziet, een grote schare, die niemand tellen kon, uit alle natie, en geslachten, en volken, en talen, staande voor den troon, en voor het Lam, bekleed zijnde met lange witte klederen, en palmtakken waren in hun handen. En zij riepen met grote stem, zeggende: De zaligheid zij onzen God, Die op den troon zit, en het Lam.” Zie jij daar ook met groot verlangen naar uit?

Jacoline de Vree-Roon

Door: Jacoline de Vree-Roon op 6 april 2020

Overzicht